Kristina Sabaliauskaite  Cesarzowa Piotra. Tom I Przełożyła Eliza Deszczyńska Wydawnictwo Literackie, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Wielkie uwiedzenie Przed kilkoma laty cztery tomy „Silva rerum” pani Sabaliauskaite (używam słowa „pani’ wbrew panieńskiemu, tradycyjnemu na Litwie zapisowi nazwiska z końcówką -aite – bowiem pani Kristina podobno zamężna jest i ma dzieci; ale litewskie prawo obecnie do...

Chloe Dalton  Jak wychować zająca Przełożył Tomasz Bieroń Wydawnictwo Literackie, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Podaj rączkę zajączkowi… Szarak… Zając europejski (Lepus europaeus, sklasyfikowany przez Linneusza w 1758 roku, który nazwał zwierzaka Lepus timidus…). Ssak średniej wielkości (ale blisko dolnej granicy tej średniości), lądowy, rozpowszechniony w zasadzie na wszystkich kontynentac...

Ilona Wiśniewska  Hjem. Na północnych wyspach Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 4/5 Tupot białych mew… Co to takiego, ów hjem? Dobre pytanie – a jednoznacznej odpowiedzi-definicji nie ma… Bywalcy tamtejsi (znaczy norwescy) twierdzą, że hjem to mniej więcej to samo co dom, ale nie w sensie ścisłym – czyli budowla z czegoś tam, co pod ręką (kamień, drewno, torfowa cegła…), odd...

Piotr Tarczyński  Oślizgłe macki, wiadome siły Wydawnictwo Znak litera nova, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Ameryka ze spuszczonymi portkami Podtytuł tej książki brzmi „Historia Ameryki w teoriach spiskowych”. Ta rekomendacja wyczerpuje opis istoty samej publikacji. Ameryka bowiem, a konkretnie Stany Zjednoczone Ameryki Północnej – demokratyczna (ciągle jeszcze) republika federacyjna, położona z grubsza w po...

Patrycja Bukalska  Ziemia jednorożca. Podróż po Szkocji Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Across the land of thistle & barleycorn Gdybym z jakichś powodów nie mógł mieszkać w kraju i mieście, w którym się urodziłem i nie dałbym rady zakotwiczyć się w Mediolanie – to Szkocja byłaby oczywistym i pierwszym wyborem. A konkretnie miasteczko Kirkwall na Orkadach, Stornoway na hebrydzkiej wys...

Jolanta Kwaśniewska, Emilia Padoł Pierwsza dama Grupa Wydawnicza Foksal – wydawnictwo wab, Warszawa 2024 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Pouczające ple, ple, ple… Raz przez trzydzieści pięć lat istnienia wolnej Polski z jej ustrojem prezydenckim mieliśmy dwukadencyjne szczęście obcowania z idealną parą w Pałacu – prezydentem Aleksandrem i pierwszą damą Jolantą Kwaśniewskimi. To nie tylko mój prywatny pogląd – t...

Ante Tomić  Dzieci Świętej Małgorzaty Przełożyła Dorota Jovanka Ćirlić Wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Ćevap jest dobry na wszystko… Od edycji „Cudu w Dolinie Poskoków” (rekomendowałem książkę w tym blogu 7 maja 2024 roku) Ante Tomicia czekałem (bez emocji, ale czekałem) na drugą prozę tegoż autora, która nie mogła przecież być niczym innym, tylko kontynuacją tamt...

Edyta Żemła  Wojsko z tektury Wydawnictwo Czerwone i Czarne,Warszawa 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 3/5 Jawa i mrzonka Na wstępie ostrzeżenie: to nie jest książka dla ludzi o słabych nerwach. To też nie jest książka dla ludzi o nerwach jak postronki. To nawet nie jest książka dla ludzi o kompleksji psychofizycznej i twardości wzorowanej na strukturze rdzenia pocisku przeciwpancernego, zrobionego ze zubożonego uranu. To nie ...

Juliusz Machulski, Krzysztof Varga  3174 filmy mojego życia Wydawnictwo Sonia Draga,Katowice 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 3/5 Mastershot Mastershot (ujęcie mistrzowskie) – to długie, nieprzerwane ujęcie filmowe, które obejmuje całą scenę, fragment dramaturgiczny lub kluczowe wydarzenia bez cięć montażowych. (tako rzecze AI, czyli sztuczna inteligencja…) Trzy tysiące sto siedemdziesiąt cztery… Coś jak kap...

Jakub Żulczyk  Kandydat Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Mieliśmy wybór, ale rozumu zabrakło… Gdy pisarz Żulczyk w roku 2020 użył wobec urzędującego prezydenta Dudy (w mediach społecznościowych) zwięzłego i jednoznacznie definiującego określenia „debil”, prokuratura Rzeczypospolitej oskarżyła go o znieważenie głowy państwa. Szparko, krzepko, zdecydowanie Żulczyka zbr...

Donna Leon  Fundacja Przełożył Marek Fedyszak Wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 4/5 Bo to zła kobieta była… Problem zaczął się od wczesnego średniowiecza, gdy włoscy kupcy wynaleźli i wdrożyli w życie mniej więcej nowoczesny (stosowany praktycznie do dziś) obieg pieniądza w gospodarce. Banco to włoskie słowo oznaczające ławę (albo kontuar) – podstawową infrastrukturę używa...

John Hersey  Hiroszima Przełożył Jerzy ŁozińskiWydawnictwo Znak litera nova, Kraków 2025 Rekomendacja: 6/7Ocena okładki: 5/5 Co zapamiętało sześcioro hibakusha? Zanim otworzycie okładkę tej książki, by sięgnąć do tekstu, przyjrzyjcie się okładce uważnie, choć z pozoru, na pierwszy rzut oka wydaje się, że obrazek ten, aczkolwiek pozornie skomplikowany, pełen szczegółów i aż proszących się o komentarz anegdotek, nie n...

Łódź. Ziemia wymyślona
esej historyczny , esej literacki , gawęda / 21 lutego 2025

Błażej Ciarkowski  Łódź. Ziemia wymyślona Grupa Wydawnicza Foksal – wydawnictwo wab, Warszawa 2024 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 4/5 Kręć się, kręć wrzeciono, gnaj, czółenko, gnaj… Gdy cię ogarną gorączka i chuć, Rodaku – wymyśl sobie Łódź! (a od razu ci wszystko opadnie…) (taki sobie slogan ku przestrodze) Ciśnie mi się na klawiaturę jedno tylko słowo: gawęda. I to w znaczeniu bardzo ścis...

Zamek Sinobrodego. Terra Alta III
proza obca , thriller sensacyjny / 12 lutego 2025

Javier Cercas  Zamek Sinobrodego.Terra Alta III Przełożył Adam Elbanowski Wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2024 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Amok w tunelu Trzecia część wieloksięgu Javiera Cercasa „Terra Alta” nie jest już kryminałem w sensie ścisłym. Ale w zamian wyposażona jest we wszelkie atrakcyjne atrybuty thrillera sensacyjnego (z akcentami obyczajowymi tudzież społecznymi). Tego się w zasadzie spo...

To dla pani ta cisza
proza obca / 11 lutego 2025

Mario Vargas Llosa To dla pani ta cisza Przełożył Tomasz Pindel Wydawnictwo Znak, Kraków 2024 Rekomendacja: 5/7Ocena okładki: 4/5 Posiadywanie na kahonie Pisanie o muzyce bez odsłuchu wydaje się zajęciem ryzykownym, ale gdy ma się talent Llosy, nie ma w tym nic trudnego. Zresztą on mógł sobie przy robocie puszczać do woli te wszystkie walce peruwiańskie, marinery czy zamacueki z płytoteki. Ale czytelnik w Polsce? Ilu znaj...

Nimitz na wojnie

Craig Symonds Nimitz na wojnie Przełożyli Łukasz Hajdrych, Łukasz Witczak Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Dobry admirał Pearl Harbor – nie, Pearl nie – w trakcie (i od roku przedtem) tej haniebnej, straszliwej i dalekosiężnej w swych skutkach klęski floty on – Chester William Nimitz – dowodził… biurkiem w sztabach US Navy w Waszyngtonie. W stopniu dwugwiazdkowego a...

Tym bardziej
felietonistyka / 1 lutego 2025

Stanisław Tym  Tym bardziejWydawnictwo Polityka, Warszawa 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Felietonista zimozielony… Polska to wciąż duży kraj. Nawet gdy pojawiają się mniemania, iż dwie są Polski, rowem-okopem przecięte nienawiści, to i tak każda z nich z osobna nadal jest duża. Pojedynczy Polak-szarak wielkości nie ogarnia; trzeba mu tę Polskę – jego Polskę (niezależnie od tego, która jego jest) op...

Na bulwarach czyhają potwory. Filmowa historia Ameryki

Maciej Jarkowiec  Na bulwarach czyhają potwory. Filmowa historia Ameryki Wydawnictwo Agora, Warszawa 2024 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Jak kino stworzyło naród… Kino jest najważniejszą ze sztuk – orzekł Lenin, ale nie dane mu było tej hipotezy w pełni sprawdzić, zrealizować w życiu publicznym. Na pewno on i jego spadkobiercy polityczni udowodnili tylko, że kino jest doskonałym narzędziem propagandy, indok...

Trzy tragedie i karnawał
komediodramat sceniczny / 18 stycznia 2025

Sławomir Mrożek  Trzy tragedie i karnawał Wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2024 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Czy autor już zszedł ze sceny? Pomysł osobliwy, ale konstruktywny: grupować sceniczne teksty Mrożka wedle sensu (lub non-sensu), opakować w sążnistą przedmowę i rzucać na rynek. A to w oczekiwaniu na nowe wydanie zbiorowe dzieł wszystkich, przejrzane, poprawione i podstemplowane przez zaufanych krytyk...

Wczorajsza mgła
powieść detektywistyczna , proza obca / 12 stycznia 2025

Leonardo Padura  Wczorajsza mgła Przełożył Adam Elbanowski Wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2024 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Kuba wyspa jak wulkan gorąca… Pożytki z rewolucji komunistycznej w sferze subtropikalnej nigdy nie były znaczące wobec tego, co udawało się przejściowo osiągnąć tejże rewolucji w strefie klimatu umiarkowanego i subpolarnego. Ta nader zuchwała – by nie rzec, iż arogancka na s...

The New Yorker. Biografia pisma, które zmieniło Amerykę
grand-reportaż , media , naukowa monografia / 10 stycznia 2025

Michał Choiński The New Yorker. Biografia pisma,które zmieniło Amerykę Wydawnictwo Znak, Kraków 2024 Rekomendacja: 5/7Ocena okładki: 4/5 Drożdże dziennikarstwa Nie ma w całej sferze kultury słowa i poza nią – właściwie w całej cywilizacji Gutenberga – zajęcia, które można porównać z robieniem gazety – a w sensie bardziej ścisłym: z procesem jej redagowania (a sam proces redagowania to dwa odrębne przedsi...

Nóż
autobiografia / 27 grudnia 2024

Salman Rushdie  Nóż Przełożył Jerzy Kozłowski Wydawnictwo Rebis, Poznań 2024 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Ostre narzędzie wyobraźni? Jakiś czas temu (dokładnie 31 marca 2022 roku) rekomendowałem w tym blogu (entuzjastycznie – jeśli to właściwe słowo z uwagi na kontekst) książkę Philippe’a Lancona „Strzęp”. Philippe był felietonistą satyrycznego paryskiego tygodnika „Charlie Hebdo” i dokła...

Plus ultra
historia , nauka – popularyzacja / 19 grudnia 2024

Norman Davies  Plus ultra. Sięgaj dalej.Wyprawa na horyzonty historii Przełożył Bartłomiej Pietrzyk Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2024 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 4/5 Dałem się nabrać… Co jest naturalnym, przyrodzonym obowiązkiem historyka – poza mówieniem prawdy zawsze i wszędzie? Nie jestem historykiem, więc nie wiem na pewno. Intuicja podpowiada, że coś w tym uprawianiu historii winno być ponadto. J...

Konflikt. Militarna historia wojen po 1945
historia , naukowa monografia / 16 grudnia 2024

David Petraeus, Andrew Roberts Konflikt.Militarna historia wojen po 1945 Przełożył Arkadiusz Romanek Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2024 Rekomendacja: 5/7Ocena okładki: 3/5 Jak to na wojence ładnie, gdy generał z byka spadnie… Ta książka w zasadzie nie powinna być napisana. Miało bowiem nie być już powodu, by powstała. Innymi słowy: miało nie być wojen. Już tzw. Wielka Wojna 1914-1918, nie bez powodu nazywana ...

Kochanek bez stałego adresu

Carlo Fruttero & Franco Lucentini  Kochanek bez stałego adresu Przełożyła Barbara Sosnowska Wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2024 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Miłość i inne dramatyczne wypadki w Wenecji I znów jesteśmy w Wenecji – panie i panowie! Lecz tym razem nie z pobudek kryminalnych ani narcystycznego chwalipięctwa buszującego bez sensu po kanałach autora – ale po prostu w poszukiwaniu pełnokrwis...

Nikczemny narrator

Juliusz Machulski  Nikczemny narrator Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2024 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 4/5 Gołe pośladki karzełka (sorry: niskorosłego…) Gdy w 2003 roku zobaczyłem w Teatrze Telewizji sztukę „19. Południk” (a potem przeczytałem uważnie jej tekst), zorientowałem się, że jej autor, wybitny reżyser filmowy Juliusz Machulski, oprócz wielkiego talentu do wymyślania i realizowania opowieści o...

Wenecja. Od Marco Polo do Casanovy
esej historyczny , historia / 20 listopada 2024

Paul Strathern  Wenecja. Od Marco Polo do Casanovy Przełożył Maciej Miłkowski Wydawnictwo Otwarte (Znak), Kraków 2024 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Piętnaście wieków na wodzie… To był wczesny jesienny poranek, nieledwie jeszcze świt. W pejzażu miasta dominował jeden akcent: tuman gęstej mgły; nożem można było kroić… Wyciągniętą rękę jakoś było widać, za to dalej… Góra dziesięć – ...