Podróż romantyczna

Marcin Król  Podróż romantyczna Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2024 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 3/5 Mity, talizmany, ryngrafy, reduty, orły nasze, puste flasze… – Co słychać u was? Co słychać? – pytał gorączkowo król.– Nędza… głód… jedna mogiła… (…)– Długo się możecie trzymać?– Prochów brak. Nieprzyjaciel w wałach… (…) – Jakżeście mogli wytrzymać? – spytał kanclerz z akcentem wątpliwości.Na te słowa Skrzetuski podniósł głowę, jakby nowa wstąpiła weń siła;błyskawica dumy przebiegła mu przez twarz i odrzekł nadspodziewanie silnym głosem:– Dwadzieścia szturmów odpartych, szesnaście bitew w polu wygranych,siedmdziesiąt pięć wycieczek… (Jan Skrzetuski, porucznik husarski w służbie księcia wojewody ruskiego, składa królowi Janowi Kazimierzowi raport z oblężonego Zbaraża – wedle Henryka Sienkiewicza, „Ogniem i mieczem” tom II) Jaka jest Polska? Trudne pytanie… Nie wiadomo – badania i dociekania wciąż trwają, mimo iż desygnat funkcjonuje (nie bez przeszkód i przerw – jakieś dobre tysiąc lat z okładem, a jego dzieje układały się rozmaicie. I przecież nie zawsze w stylu wrzaskliwej opowieści idioty. Przeciwnie: lat zamętu i niebytu w sumie było jakby mniej (choć ich ciężaru ani wykluczyć, ani zlekceważyć nie można). Generalnie jednak już przed laty ukształtował się prowizoryczny zapewne, ale mocno ukorzeniony i osadzony w masowej wyobraźni wizerunek Polski arcychrześcijańskiej, arcydzielnej, szlachetnej i honorowej,…

Pakuję walizkę
esej polityczny , zapiski / 6 stycznia 2022

Title: Pakuję walizkę Author: Marcin Król Genre: esej polityczny Publisher: Wydawnictwo Iskry, Wrszawa Release Date: 24 12 2021 Pages: 231 Marcin Król  Pakuję walizkę Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2021 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Filozof o drogę nie pyta… W przypadku krytycznej analizy i takiegoż opisu dzieła historyka idei, czyli badacza zaprzeszłych produktów myśli ludzkiej (nie każdej myśli oczywiście – o czym za chwilę…) wydaje się niezbędna pewna dwoistość spojrzenia. Przyglądamy się zatem, jakimże to dawnym i niedawnym ideom nasz historyk poświęcił (a właściwie poświęcał) najwięcej uwagi w ciągu swego procesu badawczego (odnotowując też te idee, którym czasu poświęcał mniej…). Zidentyfikowanie obszaru głównych zainteresowań wiele mówi. Jeżeli nasz badacz idei całe życie zajmował się transcendentalną legitymizacją władzy monarszej, a habilitował się z tennoizmu (po półrocznym stypendium w Kioto) – możemy sobie darować dalsze dociekania. Lecz jeśli na przykład tkwił w nurcie opisywania demokratycznych fundamentów władzy w państwie prawa (nawet jeśli czynił to w czystym duchu Kelsenowskim) – zasługuje na baczniejszą uwagę i lekturę (jeśli publikował). Bo zapewne ma to związek (bliższy niż myślicie) z praktyką polityki dnia powszedniego. W bezmiarze dorobku myśli ludzkiej – tylko tym wypowiedzianym, jakoś sformułowanym, zapamiętanym, zapisanym, rozpowszechnionym, skodyfikowanym – idee, którymi chce zajmować się historyk, wyróżniają…

Do nielicznego grona szczęśliwych
esej polityczny / 3 stycznia 2019

Marcin Król Do nielicznego grona szczęśliwych Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2018 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 3/5 Elito, trzymajmy się razem, bo nie wiemy, co nas czeka… Wszystko jest płynne, a czasy niepewne. Zmiana jest słowem o największej frekwencji w języku polityki, publicystyki i filozofii. Nie ma już Zygmunta Baumana, by objaśniał, co się dzieje. Został Król… Ha, trudno. Ale i tak w sumie nieźle, gdyż nie jesteśmy wydani na pastwę błądzenia w odmętach i oparach współczesnej myśli. Ba, wydaje nam się, że paradoksy, aberracje i banialuki współczesnej myśli jakoś ogarniamy. Ale nie ogarniamy. Są dowody… Marcin Król jest kompetentnym przewodnikiem i ich dostarcza. Zaczyna z wysokiego pułapu, bo od Szekspira – a konkretnie od wielkiej, sławnej, retorycznie bezbłędnej, emocjonalnie sugestywnej, mobilizującej i przekonującej królewskiej mowy Henryka V przed bitwą pod Azincourt (1415, w dniu świętego Kryspina, czyli 25 października) w angielsko-francuskiej wojnie stuletniej. Nie wiadomo dokładnie, czy Henryk z Monmouth (od dwóch lat panujący w Anglii jako Henryk V z dynastii Lancasterów), zwrócił się do gromadki swych żołnierzy (głównie fenomenalnych łuczników walijskich) z mową odwołującą się do patriotycznych cnót. Z kronik wiadomo, że raczej otwarcie, prosto i szczerze (żołnierską prozą!) rekomendował im ostrą walkę do końca, bowiem szlachetnie (w tym on…

Lepiej już było
esej polityczny / 2 lipca 2016

Marcin Król     Lepiej już było Wydawnictwo Czerwone i Czarne Sp. z o.o., Warszawa 2016 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Głos wolny wolność uświadamiający Esej profesora Marcina Króla – historyka idei (jak sam siebie definiuje; ewentualnie może być historyk myśli człowieczej…) – ma być ostrzeżeniem przed końcem Europy, jaką znamy, pamiętamy (jeśli pamiętamy) i sobie wyobrażamy. Profesor uważa bowiem, że mamy wolność, lecz nie wiemy, po co ją mamy, że mamy historię, lecz nie mamy pamięci, że wartości wspólne, że kultura – owszem: ale wyzbyliśmy się ich w stopniu znacznym (odciskającym się na przebiegu naszych wspólnych spraw…). Wprawdzie jednolite europejskie wartości nadal istnieją, ale na sposób prawdziwie wolny myśleć o nich mogą (ba, posługiwać się i szermować nimi nieskrępowanie…) jedynie ci, którzy mają dość inteligencji, pieniędzy i czasu. Elity znaczy… Zwykłemu obywatelowi, wolnemu wprawdzie, lecz niekorzystającemu (a nadto gotowemu sprzedać to coś za pięćset…) bezinteresowność (w sensie: niepodległość) myślenia zwisa luźno. Bo on nie myśli. Zwykły obywatel ciągłości duchowej nijakiej nie czuje sam z siebie, nawet gdy zbliża się do ołtarza podczas religijnych obrządków. „Introibo ad altare Dei” to atrybut i obowiązek kapłana; obywatel tylko się przygląda i baczy, by inni go widzieli, a obecność odnotowali… Gdy każą mu…