Andrzej Dragan   Quo vAIdis Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Życie jak sztuczny miód… Z tak zwaną sztuczną inteligencją świadomie wszedłem w interakcję tylko raz – notabene w tym blogu. Otóż postawiłem przed ChatemGPT zadanie, by rozwiązał dylemat egzystencjalny: zjeść ciastko i mieć ciastko. Chat zgłupiał (a może od początku był głupi?) i wdał się w rozważania… diete...

Bernard Newman  Rowerem na Wschód 1937 Przełożyła Ewa Kochanowska Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2025 Rekomendacja: 4/7Ocena okładki: 3/5 Pedałujący szpieg Dotarliśmy do końca – w zasadzie wróć! – do początków osobliwej szpiegowskiej epopei europejskiej, jaką na użytek służb informacyjnych brytyjskiego Foreign Office (czyli wywiadu – bądźmy szczerzy) prokurował w latach 30. ubiegłego stulecia niejaki Bernard Ne...

Michał Rusinek Trzewiokracja, czyli co piszczy w polityce Wydawnictwo Znak, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Lekcje anatomii Redaktor gazety, która ma w swych zasobach twórczych felietonistę pokroju Rusinka, może się uważać za szczęściarza i wybrańca bogów. Felietonista pokroju Rusinka to skarb – wcale nie mniemany, jeno żywy i kruszcodajny – rzekłbyś: nowy Midas – czego nie tknie swym umysłem i ręką ...

Richard J. Evans  Ludzie Hitlera. Twarze Trzeciej RzeszyPrzełożył Maciej Antosiewicz Wydawnictwo Literackie, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Rzesza przechodniów „…a dookoła, a dookoła, a dookołasami dobrzy Niemcy.” (wers z piosenki Magdaleny Zawadzkiej w kabarecie „Dudek” z 1966 roku; tekst Agnieszki Osieckiej bodajże) Fenomen Trzeciej Rzeszy – tysiącletniego w zamyśle państwa narodu niemieckiego, kt...

Natasza Socha  Zanim odlecą anioły Wydawnictwo Literackie, Kraków 2025 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 2/5 Ballada o lekkim zabarwieniu penitencjarnym,czyli paździerz z cynamonem Jak co roku (i raz do roku) o tej porze firma rekomenduje romans, wyciskacz łez, obyczajówkę o lekkim zabarwieniu metafizycznym… Tym razem z wirówki stochastycznej wypadło to coś, reklamowane jako „świąteczna opowieść” – pełna „ciepła...

Szczepan Twardoch  Zimne wybrzeża Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2025 Rekomendacja: 3/7 Ocena okładki: 4/5 Przekąska białego misia Kanibalizacja… Tak w żargonie mechaników samolotowych (i nie tylko) określa się zabieg pobierania części z unieruchomionych maszyn, by uzdatnić do użytku inne zdefektowane, które się jeszcze do ruchu nadają. Szerzej dylemat kanibalizacji ujmując – chodzi w gruncie rzeczy o robienie nowego ze ...

Tomasz Stawiszyński  Ćwiczenia z dysonansu Wydawnictwo Znak litera nova, Kraków 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 4/5 Felietony niezgodne, czyli jak oswajać świat, żeby nie bolało… Od wczesnej młodości jestem miłośnikiem felietonu – osobliwego i osobnego gatunku twórczości gazetowej, bez którego robienie dobrej prasy periodycznej, zwłaszcza tej edytowanej w cyklach tygodniowych, ale innej też (od codziennej do mi...

Kristina Sabaliauskaite  Cesarzowa Piotra. Tom I Przełożyła Eliza Deszczyńska Wydawnictwo Literackie, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Wielkie uwiedzenie Przed kilkoma laty cztery tomy „Silva rerum” pani Sabaliauskaite (używam słowa „pani’ wbrew panieńskiemu, tradycyjnemu na Litwie zapisowi nazwiska z końcówką -aite – bowiem pani Kristina podobno zamężna jest i ma dzieci; ale litewskie prawo obecnie do...

Chloe Dalton  Jak wychować zająca Przełożył Tomasz Bieroń Wydawnictwo Literackie, Kraków 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Podaj rączkę zajączkowi… Szarak… Zając europejski (Lepus europaeus, sklasyfikowany przez Linneusza w 1758 roku, który nazwał zwierzaka Lepus timidus…). Ssak średniej wielkości (ale blisko dolnej granicy tej średniości), lądowy, rozpowszechniony w zasadzie na wszystkich kontynentac...

Patrycja Bukalska  Ziemia jednorożca. Podróż po Szkocji Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2025 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Across the land of thistle & barleycorn Gdybym z jakichś powodów nie mógł mieszkać w kraju i mieście, w którym się urodziłem i nie dałbym rady zakotwiczyć się w Mediolanie – to Szkocja byłaby oczywistym i pierwszym wyborem. A konkretnie miasteczko Kirkwall na Orkadach, Stornoway na hebrydzkiej wys...

Edyta Żemła  Wojsko z tektury Wydawnictwo Czerwone i Czarne,Warszawa 2025 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 3/5 Jawa i mrzonka Na wstępie ostrzeżenie: to nie jest książka dla ludzi o słabych nerwach. To też nie jest książka dla ludzi o nerwach jak postronki. To nawet nie jest książka dla ludzi o kompleksji psychofizycznej i twardości wzorowanej na strukturze rdzenia pocisku przeciwpancernego, zrobionego ze zubożonego uranu. To nie ...

Toast na progu
esej antropologiczny / 17 września 2017

Andrzej Mencwel Toast na progu Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Chłopskie requiem czyli umarła klasa… Wybitny krytyk, eseista, historyk literatury tudzież antropolog kultury pisze arcydzieło nieoczekiwane, zupełnie spoza terytoriów, na które dotąd zwykł nas zapraszać i dopuszczać– zapis wspomnień jakby, może list-testament do umieszczenia w kapsule czasu, może sprawozdanie ...

Ludzie na drzewach
proza obca / 14 września 2017

Hanya Yanagihara Ludzie na drzewach Przekład: Jolanta Kozak Grupa Wydawnicza Foksal – Wydawnictwo WAB, Warszawa 2017 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Malinowski, bój się Boga (…i Heisenberga)! Jeśli czytaliście „Małe życie” Yanagihary i – co gorsza – się nim zachwyciliście, to będziecie mieli problem po lekturze „Ludzi na drzewach”. Zwrotu „co gorsza” nie użyłem, by zdeprecjonować akt zachwy...

Rebel
felietonistyka / 10 września 2017

  Paulina Młynarska Rebel Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2017 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 4/5 Różnica płci, czyli lektura obowiązkowa (dla facetów, ma się rozumieć…) „Tę różnicę to ja chciałbym umieć zagrać na skrzypcach” (własna, swobodna, może zbyt daleko idąca adaptacja morału starej klezmerskiej przypowiastki o tym, jak Natura nierówno obdzieliła talentami…) Zanim wyznam, ż...

Rudowłosa
proza obca / 8 września 2017

Orhan Pamuk Rudowłosa Przekład: Piotr Kawulok Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 O pożytkach płynących (poza prozą i wodą…) z kopania studni Noblista (2006) turecki (jedyny taki…), profesor nowojorskiej Columbii, a przedtem Uniwersytetu Harvarda, tłumaczony i wydawany prawie wszędzie na świecie – a przy tym wszystkim (w odróżnieniu od paru innych faworytów zacnego grona ...

Stancje
proza polska / 4 września 2017

Wioletta Grzegorzewska  Stancje Grupa Wydawnicza Foksal – Wydawnictwo WAB, Warszawa 2017 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 4/5 Hucpa? Persyflaż? Mistyfikacja? Ktoś tu kogoś w trąbę robi… Te stancyjki przeczytałem w dwie z małym okładem godzinki, nie spiesząc się. Refleksji, wrażeń, przemyśleń po lekturze (niezbyt zresztą budujących…) nie starczyło nawet na dziesięć minut. Jak to możliwe? Azaliż ok...

Mock. Ludzkie zoo
kryminał / 2 września 2017

Marek Krajewski  Mock. Ludzkie zoo Wydawnictwo Znak, Kraków 2017 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Wojna hybrydowa w jądrze ciemności Krajewski kwitnie… Ba, zgoła szaleje! Jego wyobraźnia fabularna, karmiąc się okruchami wiedzy tajemnej, internetowym badziewiem i bezkresnymi (tak przynajmniej zdaje się…) zapasami jego własnej, klasycznej erudycji grecko-łacińskiej, zatacza kręgi zgoła niepoddające się ju...

Zawód: powieściopisarz
esej biograficzny / 29 sierpnia 2017

Haruki Murakami Zawód: powieściopisarz Przekład: Anna Zielińska-Elliott Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, Warszawa 2017 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 3/5 Kosmiczne swędzenie oraz takowego korzystne spieniężenie… Kolejny pisarz, sięgnąwszy po światowe laury komercyjnego sukcesu (zasłużenie czy nie – to już temat innego wywodu, od którego na razie się uchylam…) nie potrafi owoców jego spożywać...

Nawet zdziczałe psy
kryminał / 23 sierpnia 2017

Ian Rankin Nawet zdziczałe psy Przekład: Andrzej Szulc Wydawnictwo Albatros Sp. z o.o., Warszawa 2017 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/7 Ten Rebus jest nie do rozwiązania, czyli emerytura po szkocku Jak wyglądałby świat klasycznej powieści kryminalnej, gdyby w miejscu zajmowanym przez Iana Rankina tkwiła czarna dziura? Dokładniej: gdyby nikogo nie było zamiast? Albo gdyby nie było Mankella, Grishama, Nesbø czy niegdyś Ch...

Ja, pustelnik. Autobiografia
biografistyka / 18 sierpnia 2017

Piotr Pustelnik (wysłuchał Piotr Trybalski) Ja, pustelnik. Autobiografia Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Idzie, krocząc po górach, czyli zespół niespokojnego serca… Pięćdziesiąt lat wakacyjnego, urlopowego włóczęgostwa w Tatrach, ale bez żadnej ekstremalnej wspinaczki ze sprzętem lub bez – tylko po wypucowanych, wyfroterowanych szlakach – do niczego nie upoważnia. W szc...

Gotując dla Picassa
romans obyczajowy / 15 sierpnia 2017

C.A. Belmond Gotując dla Picassa Przekład: Małgorzata Koczańska Wydawnictwo WAB, Warszawa 2017 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 4/5 Krótki kurs gotowania po prowansalsku dla początkujących Pewien znudzony bezsensem swego (skądinąd dostatniego…) życia dyrektor kreatywny (szef tych cwaniaczków, co wymyślają kampanie promocyjne, hasełka i klipy) wielkiej londyńskiej agencji medialno-reklamowej postanowił skapitalizow...

Lem. Życie nie z tej ziemi
biografistyka / 11 sierpnia 2017

Wojciech Orliński Lem. Życie nie z tej ziemi Wydawnictwo Czarne Sp. z o.o., Wołowiec 2017 Wydawnictwo Agora SA, Warszawa 2017 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 3/5 Summa lemologiae, czyli sepulka twoja mać… Do tej pory uważałem się za lemologa-amatora. Bez wyrafinowanej erudycji, na stosunkowo niskim stopniu kompetencji – ale jednak lemologa. Obudzony w nocy prawidłowo identyfikuję Pirxa, Tarantogę, Tichego, Trurla z K...

Dziewczyna z Brooklynu
kryminał , thriller polityczny / 7 sierpnia 2017

Guillaume Musso Dziewczyna z Brooklynu Przekład: Joanna Prądzyńska Wydawnictwo Albatros Sp. z o.o., Warszawa 2017 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 3/5 Gra o sumie ujemnej Przyznaję z pokorą i równie szczerym żalem, że do tej pory niewielkie miałem pojęcie o istnieniu pana Guillaume’a Musso, a o jego dziele i miejscu w literaturze pojęcie moje było jeszcze mniejsze. Dopuszczam nawet myśl zdrożną, iż wyrządziłem s...

Jan Karski. Jedno życie. Kompletna opowieść; tom II (1939 -1945). Inferno
biografistyka , esej historyczny / 4 sierpnia 2017

Waldemar Piasecki Jan Karski. Jedno życie. Kompletna opowieść; tom II (1939 -1945). Inferno Wydawnictwo Insignis, Kraków 2017 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 3/7 Trzeba być przyzwoitym zawsze, zwłaszcza wtedy, gdy nie warto… Taki komentarz wyrwał się bohaterowi tej biografii, gdy jej autor przyniósł mu egzemplarz książki innego sławnego autorytetu moralnego epoki najnowszej. „Zawsze”. Nie zaś: „warto”. Bo t...

Dublin, moja miłość
kryminał , romans obyczajowy / 31 lipca 2017

Rhys Bowen Dublin, moja miłość Przekład: Joanna Orłoś-Supeł Wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2017 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 3/5 Old fashioned romans w podminowanej Irlandii Koncept z kobietą-detektywem zawsze się sprawdza (choć niektórzy autorzy, a osobliwie autorki, przesadzają z tym konceptem; nawet bardzo…). Dlatego lektura feministycznych fabuł kryminalnych jest bezpieczna. Bowiem to na ogół dobre te...

Szklane żądło
kryminał / 29 lipca 2017

Bartłomiej Świderski Szklane żądło Wydawnictwo Muza SA, Warszawa 2017 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 2/5 Strasznie głośno, perwersyjnie i… mętnie, czyli jak rządzą żądze Zaprawdę, powiadam wam: intrygę kryminalną nówkę sztukę, niebitą, nieklepaną (Niemiec płakał, jak sprzedawał…) strasznie trudno, ekstremalnie trudno jest wykoncypować. Nie bez powodu mędrzec ben Akiba mawiał w nierzadkich przyst...