Diddly Squat. Rok na farmie
felietonistyka / 12 stycznia 2023

Jeremy Clarkson  Diddly Squat. Rok na farmie Przełożył Michał Jóźwiak Wydawnictwo Insignis, Kraków 2022 Rekomendacja: 2/7 Ocena okładki: 2/5 Kto bogatemu zabroni? Bez względu na to, co i ile jeszcze napisze, ta rekomendacja to moje pożegnanie z Jeremym Clarksonem. Pożegnanie smutne i zarazem gniewne. Clarkson bowiem przesadził, przedawkował z cynizmem, ironią, z obraźliwym, nieprzyzwoitym grubiaństwem, a nawet (nazwijmy rzecz po imieniu) chamstwem. Przekroczył granicę (w jego przypadku i tak niemożliwie naciągniętą) – i to wobec kobiety. Tak – wiem, że teraźniejszość ma kwestię różnicy płci (której wielkim jestem admiratorem) przepracowaną inaczej: od bezwzględnego mizoginistycznego patriarchatu wszystko zmierza (i jest już daleko) ku genderowej równości totalnej, a potem ku feministycznemu matriarchatowi. Jakoś mnie to nie martwi, bo wiem, że nie dożyję. A perspektywa poprowadzenia mej uroczystości funeralnej przez szybką i kategoryczną mistrzynię ceremonii w kusym przyodziewku wydaje się być zabawna. Ale wróćmy do Clarksona. Korzystając z atmosfery równości płci ze wszystkimi tego stanu konsekwencjami (żeby nie było – co do zasady równość tę też popieram), przekroczył granicę dobrego smaku, właściwego zachowania i powściągliwości. I to wobec kobiety jednak; jako człowiek o wychowaniu dość staroświeckim tego akurat jakoś nie akceptuję. Zdecydowanie. Wiem, to sui generis atawizm pedagogiczny, pozostałość wpajana w trybach domowej…

Świat według Clarksona. Czy da się to przyspieszyć?
felietonistyka / 24 listopada 2021

Jeremy Clarkson  Świat według Clarksona. Czy da się to przyspieszyć? Przełożyli Bożena Jóźwiak, Michał Jóźwiak Wydawnictwo Insignis, Kraków 2021 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Rozterki dojrzałego rolnika Lubię czytać Clarksona (bardziej niż lubiłem go oglądać…), choć nie jestem taką konserwatywno-liberalną, skandalizującą świnią jak on. Lubiłem nawet jego felietony motoryzacyjne, aczkolwiek ześwirowanym fanem pojazdów z silnikiem spalinowym nie jestem, raczej prostym użytkownikiem – z tych, co kombinują jak najszybciej, najtaniej i najwygodniej (przy okazji cicho – nie zwracając niczyjej uwagi, a zwłaszcza policji drogowej i jakiejkolwiek innej) z punktu A dostać się do punktu B. Samochodem, ma się rozumieć. Byle jakim – może być nawet fiat multipla lub którakolwiek ze skód lub dacii – nawet jeśli po podróży niektóre elementy wyposażenia zostaną mi w rękach… Osobliwie lubiłem te jego teksty z ocenami i opiniami po dokonywanych osobiście wygłupach, samochodowych testach i eksperymentach. Pamiętacie, jak wziął na warsztat poloneza? Naszego ukochanego poloneza? A nawet dwa i obtłukiwał je jeden o drugi, zawieszone na wysokich dźwigach – twierdząc, że do tego tylko się nadają? Barbarzyńca! Mniejsza z tym wszakże. Clarkson dowiódł wystarczająco dobitnie, że oprócz posiadania osobowości telewizyjnej – charakteru prawdziwego „zwierzaka” studia, kochanego przez kamery i publiczność – potrafi pisać. A przyznać…

Naprawdę?
felietonistyka / 11 grudnia 2020

Jeremy Clarkson Naprawdę? Przełożyli Bożena Jóźwiak, Michał Jóźwiak, Michał Strąkow Wydawnictwo Insignis, Kraków 2020 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Tako rzecze biały miś: po co komu samochód? Jestem zawiedziony… Oto wydawcy kolejnego tomu felietonów Clarksona powrócili (zapewne w porozumieniu z autorem) do starego konceptu recenzowania samochodów. W tym nowym tomie zmieściło się 130 gazetowych felietonów (ufam wydawcy; któżby je tam liczył, zwłaszcza że podobne jeden do drugiego jak krople wody) z „Sunday Timesa” od stycznia 2015 do grudnia 2018 roku. Zatytułowane są wszystkie w rozwlekłym ironiczno-wrednym, metaforycznym clarksonowskim stylu, ale każdy sygnowany jest pełną nazwą recenzowanego w nim egzemplarza pojazdu mechanicznego. Zresztą słowo „recenzja” to w przypadku Clarksona pojęcie osobliwe oraz umowne. O większej lub mniejszej dozie dosłowności, wszelako bez przesady. Recenzje te, aczkolwiek motoryzacyjnemu i dziennikarskiemu profesjonalizmowi ich autora niczego zgoła zarzucić nie można, to raczej dość swobodne wariacje clarksonowskie, pełne dygresji (a czasem kompletnych odlotów…), idiosynkrazji i natręctw, uprzedzeń i wycieczek osobistych (jego kumple z „Top Gear” – James May i Richard Hammond – za cierpliwe znoszenie chamskich wybryków i niewybrednych szarż Clarksona mają pewnie procent z zysków; taka marketingowa ustawka…). Wygląda na to, że Clarkson ma płacone za skrajny subiektywizm, za kontrowersyjne, niespecjalnie sprawiedliwe opinie na krawędzi…

Świat według Clarksona. Jeśli mógłbym dokończyć…
felietonistyka / 27 listopada 2019

Jeremy Clarkson  Świat według Clarksona. Jeśli mógłbym dokończyć… Przełożyli Michał Strąkow, Michał Jóźwiak, Olga Siara Wydawnictwo Insignis, Kraków 2019 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Skurczybyk popija rosé pod widmem brexitu… Wydawca kazał nam długo czekać na kolejny tom felietonów Jeremy’ego Clarksona, drukowanych z imperialną powagą w „Sunday Times”. Ale w końcu jest… 92 teksty, publikowane od marca 2015 do grudnia 2017 roku. Warto zerknąć, co miał wtedy do powiedzenia, albowiem i dla Clarksona to burzliwy okres był, i dla samej jego umiłowanej Brytanii niemniej. Clarkson stracił ukochaną pracę – BBC wylała go i zakazała prowadzić (ba, nawet zbliżać się doń na pięćdziesiąt yardów!) jego dziecię najmilejsze, czyli uwielbiany przez miliony na całym świecie magazyn „Top Gear”. No, ale jak się wydaje, chłopcy – już trochę znudzeni i oszołomieni globalnym sukcesem, zaczęli gwiazdorzyć nad miarę – sami trochę nabroili, nawygłupiali się na maxa (na gościnnych występach w Argentynie! – a to już gest samobójczy), czym walnie przyczynili się do takiego smutnego finału… A Brytania? No cóż… Brytania popełniła największe głupstwo w swej chwalebnej historii, i to dobrowolnie, nie przymuszona przez żadne ekstremalne okoliczności. Urządziła sobie i światu tak zwany brexit. Więcej tłumaczyć nie trzeba. Powiedzmy sobie od razu, że Clarkson jest…

Świat według Clarksona. Tak jak mówiłem…
felietonistyka / 24 listopada 2016

Jeremy Clarkson Świat według Clarksona. Tak jak mówiłem… Przekład: Michał Strąkow Wydawnictwo Insignis Media, Kraków 2016 Rekomendacja: 3/7 Ocena okładki: 3/5 Przygody niepoprawnego awanturnika w krainie absurdu Fenomen popularności, wręcz gwiazdorstwa Clarksona w skali globalnej polega na – co ustalono dawno i ponad wszelką wątpliwość – tym, że sukinsyn mówi głośno i pisze wyraźnie to wszystko (albo prawie wszystko…), o czym my nieustannie myślimy, ale boimy się pisnąć, nawet w stosunkowo neutralnych i bezpiecznych okolicznościach przyrody, jakimi są na przykład zakrapiane, kameralne imieniny cioci.. Więc zawsze pod prąd. I zawsze z poczuciem, że nikt cię nie traktuje serio (w sensie: dobrze koleś gada, zróbmy tak, jak proponuje…). Na własne życzenie. Bowiem Clarkson nie jest poważnym publicystą, komentatorem zawiłości świata czy nawet profetycznym felietonistą w typie nieodżałowanego Arta Buchwalda. Clarkson gada (a właściwie gadał…) z wieloma milionami publiki na całym świecie poprzez Top Gear – rozrywkowe, prześmiewcze, komiczne show brytyjskiej telewizji BBC (skądinąd solennej i wiarygodnej). Clarkson przywdział maskę błazna, który wrzeszczy z taką samą niekłamaną emfazą, pokonując zakręty na torze w bolidzie F1 pod okiem samego Berniego Ecclestone’a, czy za kierownicą leciwego vauxhalla na drodze z Basingstoke do Pipidówy-on-the-Cliff w Kornwalii. Clarkson ma zawsze niesamowite, często głupawe pomysły (krwawiło me…