Jørn Lier Horst Kod Kathariny Przełożyła (z norweskiego) Milena Skoczko Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot 2019 Rekomendacja: 4/7 Ocena okładki: 3/5 Autostrada zagadek… Z kryminologicznego punktu widzenia, do tego w porównaniu z resztą Europy, taka Norwegia to kraina jałowa… I nudna. Owszem, przydarzył się im Breivik, lecz to zbrodnia innego gatunku – osobliwa i niepospolita, z pewnym takim ładunkiem polityki… Ale przestęptwa motywowane seksem, pieniędzmi, krwawą zemstą, potrzebą przemocy nie wypełniają po brzegi tamtejszych kronik kryminalnych. Przeciwnie: ich treść to wykroczenia drogowe (na ogół po pijaku; tamtejsi obywatele tankują niezgorzej, ale łby, jak na potomków wikingów, mają słabe…), awantury domowe i knajpiane, przemoc w rodzinie, ekscesy narkotykowe, chuligańskie rozróby i drobne kradzieże… Owszem, litewscy murarze i polscy hydraulicy robią co mogą, by ten bilans uaktywnić i uatrakcyjnić. Ale co oni tam mogą – więcej wypić, mocniej bić, sprytniej kraść? A nawet niechby – zabić pod wpływem? Pewnie mogą – tyle że fabularnie to całkiem bez wartości. Zbrodnia „do książki” musi mieć w sobie jakąś wyrafinowaną zagadkę (czasem problem społeczny…), motyw niepospolity, pokrajcowany modus operandi czy sprawcę na krawędzi normy lub poza nią – jakiegoś socjopatę, schizola, maniaka, perfekcyjnego czyściciela, samozwańczego wysłannika piekieł… Gdzie? W Norwegii? To przecież najnudniejszy kraj świata… Jeden…

Jørn Lier Horst Jedna jedyna Przełożyła Milena Skoczko Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot 2018 Rekomendacja: 3/7 Ocena okładki: 3/5 Kobieca piłka ręczna to niebezpieczny sport… Norweski kryminał wciąż nieśmiało wychyla się z cienia rzucanego przez inną potęgę skandynawską, a w zasadzie światową – rozpanoszony po sąsiedzku kryminał szwedzki. Cień jest tak wielki, że część globalnej publiczności nie odróżnia obu krain, traktując jej jako jedną wielką skandynawską arenę literacką (łącznie z Danią, Islandią i Finlandią). Bo to klimaty wspólne, języki podobne (poza fińskim oczywiście!) i porównywalne dylematy społeczne. Co za różnica, że Camilla Läckberg ma paszport Królestwa Szwecji, Jo Nesbø jest poddanym króla Norwegów Haralda V, radykalny Michael Katz Krefeld jest Duńczykiem, zaś Arnaldur Indridasson – dzielnym islandzkim wikingiem? W lekturze tego nie widać: piszą podobnie – tylko akcenty topograficzne i scenograficzne się różnią. Więc trafiają do jednego wora z etykietką: skandynawska powieść kryminalna w stylu noir. Bo czerń to obowiązkowy transgraniczny koloryt intelektualnego klimatu tej literatury… Wskutek szwedzkiego cienia w literaturze norweskiej kojarzyłem tylko dwa nazwiska: wspomnianego Nesbø i Karin Fossum. O istnieniu Jørna Lier Horsta nie miałem bladego pojęcia. A tu proszę – nie tylko jest, ale po polsku wydano dotąd dziesięć jego powieści z cyklu o komisarzu policji z…