Filip Springer Dwunaste: Nie myśl, że uciekniesz Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019 Rekomendacja: 5/7 Ocena okładki: 4/5 Daj spokój, z nami nie wygrasz! Nie sądź, że jesteś kimś. Nie sądź, że nam dorównujesz. Nie sądź, że jesteś mądrzejszy od nas. Nie wyobrażaj sobie, że jesteś lepszy od nas. Nie sądź, że wiesz więcej niż my. Nie sądź, że jesteś kimś więcej niż my. Nie sądź, że się do czegoś nadajesz. Nie wolno ci się z nas śmiać. Nie sądź, że komuś na tobie zależy. Nie sądź, że możesz nas czegoś nauczyć. Myślisz, że nic o tobie nie wiemy? Prawo Jante według Aksela Sandemosego Ludzie, którzy umieli budować i obsługiwać długie łodzie, żeglować i zbrojnie penetrować obce wybrzeża, hodować tłuste świnie, warzyć i bez umiaru pić tęgie piwo, walczyć szaleńczo i do upadłego, improwizować z czapy niezłe wiersze, praktykować demokrację w sąsiedzkim kręgu – thingu, handlować, chuciom folgować… no, żyć po prostu – z czasem (długim, przez kilkanaście stuleci…) rozwinęli osobliwe kompetencje społeczne. Technologie życia indywidualnego i zbiorowego, dostępne w tym kręgu cywilizacyjnym, klimat i sposoby zdobywania pożywienia determinowały – ba, bezwzględnie przesądzały, że reguły funkcjonowania muszą zawierać w sobie pierwiastek kooperacyjny, bez którego nic nie dałoby się zrobić. Załoga łodzi musiała…